Geschiedenis van de astrologie

Sinds mensenheugenis wordt er naar de sterren gekeken en men zag in de oudheid al verbanden tussen wat er aan de hemel te zien was en wat er op aarde gebeurde.

Zo kan men uit schilderingen, die ongeveer 15.000 jaar voor Christus in grotten zijn aangebracht, opmaken dat de hemel destijds al werd geobserveerd (bijvoorbeeld in de grotten van Lascaux in Frankrijk).

Ook op oude kleitabletten zijn, in spijkerschrift, hemelverschijnselen en gebeurtenissen op aarde nauwkeurig bijgehouden, zodat eventuele verbanden en samenhangen ontdekt en bestudeerd konden worden.

Zo boven, Zo beneden

De University van Wales omschrijft astrologie als "de praktijk van het verbinden van hemellichamen met levens en gebeurtenissen op aarde en de traditie die daaruit is voortgekomen".

Je zou ook kunnen zeggen dat wat we aan de hemel zien, weerspiegeld lijkt te worden op aarde en dat astrologen dit verband al duizenden jaren lang aan het observeren en bestuderen zijn.

Mesopotamië

De bakermat van de westerse astrologie ligt in Mesopotamië en is gaandeweg van vorm veranderd. Voor het Babylonische Rijk, een koninkrijk in Mesopotamië (deze begon ongeveer 2000 jaar voor Christus), was het onder andere van groot belang te weten welke ster er bij zonsopkomst aan de horizon, voor een bepaalde plek op aarde, verschijnt danwel ondergaat. Deze Babylonische astrologie is gebaseerd op hemelse en aardse observaties en op de conclusies die daar vervolgens uit werden getrokken. Men keek hierbij naar de èchte sterrenbeelden zoals deze aan de hemel stonden. Deze sterrenbeelden werden als een meetlat gebruikt en vormden de achtergrond van de bewegende planeten. Hieruit ontwikkelde zich een vorm van astrologie die de 'visuele astrologie' wordt genoemd.

Oude Griekenland

In het Oude Griekenland (begintijd ongeveer 600 voor Christus) werd het denken abstracter en theoretischer, waardoor het kijken naar de èchte sterrenbeelden aan de hemel uiteindelijk losgelaten werd. Die èchte sterrenbeelden aan de hemel leveren namelijk een probleem op: ze zijn niet allemaal gelijk van grootte. Zo is het sterrenbeeld Maagd heel groot en het sterrenbeeld Ram veel kleiner, wat betekent dat een planeet heel lang door Maagd loopt en kort door Ram.

Sterrenbeeld Maagd aan de hemel

Sterrenbeeld Ram aan de hemel

Maar dat was niet het enige probleem: de aardas maakt een tolbeweging (dit wordt de precessie van de equinox genoemd) en het gevolg van deze beweging is dat -heel langzaam- de aarde uiteindelijk in een andere verhouding tot de hemel komt te staan, ofwel : de èchte sterrenbeelden verschuiven en komen op een andere plek te staan en dat is niet handig als je deze sterrenbeelden als meetlat gebruikt.

De tekens van de dierenriem

Rond 400 voor Christus bedachten de Oude Grieken daarom een model waarbij de hemel niet meer verschuift; de baan waarlangs de Zon lijkt te lopen (de ecliptica) werd in 12 gelijke stukken verdeeld van elk 30 graden. Dit wordt de 'tropische dierenriem' genoemd. We spreken nu ook niet meer van sterrenbeelden, maar van 'de tekens van de dierenriem'. Met deze techniek wordt nu al zo'n 2500 jaar ervaring opgedaan en wordt door westerse astrologen nog steeds gebruikt. Astrologen werken heden ten dage dus met een symbolische meetlat, een meetlat die niet kan veranderen en waarbij alle tekens van de dierenriem even groot zijn.

Astronomie en astrologie gaan samen

Astrologie en astronomie zijn lange tijd samen gegaan, ze hoorden bij elkaar. Astronomen als Galileo Galilei, Tycho Brahe en Johannes Kepler waren tevens astrologen. Zij observeerden en bestudeerden niet alleen wat zij letterlijk aan de hemel konden waarnemen; dat is de astronomie, Grieks voor 'de wet van de sterren', maar gaven daar ook een symbolische betekenis aan en dat is de astrologie, Grieks voor 'de taal van de sterren'.

De Verlichting

In de tweede helft van de 17e eeuw beginnen astronomie en astrologie zich van elkaar te verwijderen. Het wereldbeeld verandert: door de uitvinding van telescopen, microscopen en de nadruk op specialisatie wordt 'het geheel' uit het oog verloren, er is geen plaats meer voor symboliek en astrologie verdwijnt naar de achtergrond.

Terugkeer astrologie.

Sinds de 19e eeuw is er een kentering gaande; astrologie is weer in opkomst en dan met name de stroming van de psychologische astrologie. Men krijgt weer oog voor onderlinge samenhangen en verbondenheid. Er is weer aandacht voor symboliek en voor 'het geheel', het holistisch wereldbeeld is op zijn weg terug en de astrologie begint zijn plaats weer in te nemen...

Lange geschiedenis

De astrologie kent een héle lange geschiedenis, een geschiedenis waar heel veel over te vertellen valt en dat een dik boekwerk zou kunnen vullen. Om bijvoorbeeld nog even iets toe te voegen: In het Romeinse Rijk werd astrologie tot in de hoogste kringen gebruikt, maar werd op een gegeven moment verboden en bestreden, omdat als een belangrijk astroloog zou voorspellen wie senator zou worden, hij -tot groot ongenoegen van zijn tegenstanders- de victorie bij wijze van spreken al kon claimen!

Ook in de Middeleeuwen werd astrologie afgewezen, want er was volgens de kerk alleen plaats voor het geloof in de Bijbelse God. Voor andere zienswijzen was er weinig ruimte en kon zelfs levensgevaarlijk zijn. Toch zijn er diverse pausen geweest die zelf astroloog waren (Paus Silvester II) of zich door astrologen lieten adviseren tijdens hun pontificaat (Paus Sixtus IV, Paus Leo X) .

In dit kleine stukje over de geschiedenis van de westerse astrologie ben ik dus verre van volledig, toch heb ik een heel klein beetje een beeld willen schetsen van waar de astrologie vandaan komt en welke ontwikkeling het heeft doorgemaakt.

Zo boven, Zo beneden, in oude tekst

Nog even een stukje oude tekst uit de Tabula Smaragdina die volgens een legende geschreven zou zijn door Hermes Trismegistus. Deze tekst gaat uit van de eenheid en verbondenheid van de dingen boven (de macrokosmos) en beneden (de microkosmos).

De bekende uitspraak "Zo boven, Zo beneden" is hiervan afgeleid:

Het is waar!
Het is zeker!
Het is de volle waarheid!

Wat beneden is, is gelijk aan wat boven is,
en wat boven is, is gelijk aan wat beneden is,
zodat de wonderen van het Ene zich voltrekken.

Verschillende vormen van astrologie

Dat er verschillende vormen zijn in de westerse astrologie is niet bij iedereen bekend, daarom zal ik de meest bekende nog even op een rijtje zetten:

  • Psychologische astrologie; dit is een vorm van astrologie die in opkomst kwam in de 19e eeuw en die helpt om inzicht te krijgen in jezelf. Dit is de astrologie die ik op dit moment beoefen.
  • Uurhoekastrologie; dit is een oudere vorm dan de psychologische astrologie en wordt onder andere gebuikt om antwoorden te krijgen op specifieke vragen. Vragen die je bijvoorbeeld kunt stellen zijn; ‘verkoop ik mijn huis’ of ‘past die studie bij mij’.
  • Politieke en mundane astrologie; dit is een vorm waarbij de horoscopen van landen of politiek leiders bestudeerd worden.
  • Financiële en economische astrologie.
  • Klassieke astrologie.
  • Esoterische astrologie.
  • Medische astrologie.